Search
Search

چرم طبیعی و مراحل دباغی

اشتراک گذاری این مقاله در شبکه های اجتماعی :
زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه

یکی از اشیایی که بسیاری از نیازهای اساسی انسان را در روزگاران بسیار دور تامین می‌کرد، پوست حیوانات بود که انسانهای اولیه به منظور برآوردن نیازهای غذایی خود آنها را شکار می‌کردند و از پوست آنها به روشهای گوناگون برای تهیه پاپوش ، سپر ، زره چرمی ، کلاه رزمی چرمی ، تیردان چرمی، چکمه و غیره استفاده می‌کردند. امروزه با وجود گذشت قرنها ، هنوز پوست حیوانات در نقش یکی از مواد اساسی برای تهیه لباس، پوشاک و وسایل دیگر و نیز جنبه‌های تزئینی ارزش اقتصادی و صنعتی خود را حفظ کرده است. امروزه چرم‌ سازی ، بصورت یک صنعت بزرگ ( Leathering industry ) درآمده است. مراحل تهیه چرم در زیر آمده است.

آماده سازی پوست
قبل از دباغی باید عملیات آماده سازی را به منظور حذف اضافات باقیمانده بر روی پوست ( مانند
چربیهای اضافی ، پشم و غیره ) انجام داد که خود شامل چند مرحله به شرح زیر است

خشک کردن و نمک زدن چرم
پوستها را پس از جدا کردن از بدن حیوانات با خشک کردن و یا نمک زدن برای دباغی نگهداری می‌کنند. این عمل با استفاده از نمک خشک ، آب نمک یا خواباندن در محلول نمک انجام می‌گیرد. خشک کردن نیز در آفتاب و یا بوسیله جریان هوای گرم انجام می‌گیرد.

حذف اضافات چرم 
قسمت اضافی روی پوست، مانند گوش، دم، سم و گوشتهای اضافی که ضمن کندن پوست بر روی آن باقی می‌ماند و از نظر چرم سازی ارزشی ندارد، پیش از هر عمل باید از پوست جدا شود.


خیساندن چرم 
به منظور حل کردن و از بین بردن مواد زاید حل شدنی موجود روی چرم، آن را در آب خیس می‌کنند تا بدین وسیله هم مواد زاید در آب حل شوند و هم الیاف پوست، آب جذب کرده، به شکل طبیعی خود در آید.

لش زدایی از چرم
  معمولا پروتئین‌های غیر الیافی را از سطح پوست باید زدود. برای این منظور پوست را در محلول آب آهک قرار می‌دهند و به آن سولفید سدیم می‌افزایند. هر مولکول سولفید سدیم بوسیله یک مولکول آب مقداری چربی و گوشتهای اضافی همراه‌اند که باید حذف شوند. بوسیله ماشین لش زدایی که از دو غلتک ، یکی فلزی و شیاردار و دیگری لاستیکی تشکیل شده انجام می‌پذیرد.

مو زدایی و آهک‌ زنی چرم
پس از لش زدایی باید پشم و یا مو هیدرولیز شده یک مولکول سولفید هیدروژن سدیم ایجاد می‌کند که کندن پشم و مو را تسریع می‌کند.


حذف سایر زواید چرم
در این مرحله، غده‌های پوستی بافتهای رنگی مو و مواد آهکی باقی مانده بوسیله ماشینهای ویژه از بین می‌رود.

حذف آهک از چرم
آهک باقیمانده پس از مرحله قبل، باید کاملا گرفته شود و گرنه چرم حاصل شکننده شده در سطح آن ترکهایی ایجاد می‌شود که از رنگ آمیزی درست و دقیق آن جلوگیری می‌شود. این عمل بوسیله مواد شیمیایی مانند نمکهای آمونیم، بی‌سولفیت سدیم، اسید سولفوریک و … انجام می‌گیرد.

قلیایی کردن چرم به وسیله خیساندن در مواد شیمیایی

پس از
عمیلیات آهک گیری، پوست را در یک حمام قلیایی که حاوی نمکهای آمونیوم است قرار می‌دهند که علاوه بر عمل آهک گیری، اثر آنزیمها را افزایش داده و خواص مطلوبی از جمله لطافت، قابلیت انعطاف‌پذیر و صاف شدن چرم بوجود می‌آورد. در این مرحله الیاف و بافتهای پوست منبسط شده سطح رویی پوست تمیز و باقی مانده پروتئین‌ها منجمد و از روی پوست پاک می‌شود
.

گرفتن چربی از چرم
چون بعضی از پوستها مانند پوست گوسفند، خوک دارای چربی است، بایستی پیش از عملیات دباغی، چربی‌ها حذف شوند. برای این منظور چربی را بوسیله هیدروکسید سدیم به صابون تبدیل کرده بعد آن‌را با آب می‌شویند.

اسیدی کردن چرم
در این مرحله ، پوست را در محلول اسیدی که حاوی نمک است، قرار می‌دهند. در این عمل ، نمک به‌علت خاصیت تراوش کنندگی که دارد، مانع تورم الیاف شده جذب پوست نمی‌شود. در صورتی که محلول اسید در الیاف پوست تا حد اشباع نفوذ کرده و با این عمل الیاف پوست صاف شده و پوست حالت نیم دباغی شده بخود می‌گیرد.

برش زدن و تراش دادن چرم
پس از مرحله آب گیری از چرم دباغی شده آن‌را بوسله ماشین برش می‌دهند تا به هر ضخامتی که لازم باشد در‌آید. پس از مرحله آبگیری و برش زدن چرم را از ناحیه گوشتی بوسیله ماشینهای غلطکی به ضخامت‌های مورد نیاز می‌تراشند. بعضی از چرم های دباغی شده با مواد دباغی گیاهی را قبل از تراشیدن باید پاک و تمیز کرد تا ناحیه گوشتی چرم پاک شود. پرداخت کردن یا سمباده زدن عبارت است از پاک کردن و همگن کردن چرم و همچنین تراشیدن قسمتهای آسیب دیده که بوسیله ماشین صورت می‌گیرد.

رنه چرم حاصل شکننده شده در سطح آن ترکهایی ایجاد می‌شود که از رنگ آمیزی درست و دقیق آن جلوگیری می‌شود. این عمل بوسیله مواد شیمیایی مانند نمکهای آمونیم، بی‌سولفیت سدیم، اسید سولفوریک و … انجام می‌گیرد.

قلیایی کردن چرم به وسیله خیساندن در مواد شیمیایی
پس از عمیلیات آهک گیری، پوست را در یک حمام قلیایی که حاوی نمکهای آمونیوم است قرار می‌دهند که علاوه بر عمل آهک گیری، اثر آنزیمها را افزایش داده و خواص مطلوبی از جمله لطافت، قابلیت انعطاف‌پذیر و صاف شدن چرم بوجود می‌آورد. در این مرحله الیاف و بافتهای پوست منبسط شده سطح رویی پوست تمیز و باقی مانده پروتئین‌ها منجمد و از روی پوست پاک می‌شود.

رنگ آمیزی چرم
مواد رنگی که از آنها برای رنگ آمیزی چرم ها استفاده می‌شود دو دسته‌اند:
مواد رنگی معدنی غیر محلول در آب مانند اکسید روی، کرومات سرب و غیره که قدرت پوشش زیادی دارند.

مواد رنگی آلی محلول در آب مانند رنگهای آنیلی، آنیونی و مواد رنگی نیتروژن دار، دی‌فنیل آهن و غیره. این رنگها را بر اساس نفوذ در الیاف چرم به سه دسته کاتیونی ، آنیونی و مواد رنگی غیر قابل حل در آب تقسیم می‌کنند. برای جلوگیری از سفت و سخت شدن چرم پس از رنگ آمیزی ، باید به آن روغن زد تا بدین طریق خواص مطلوب زیر در آن ایجاد شود: نرم و قابل انعطاف شدن ، کاهش دادن میزان نفوذ گرما ، مقاوم شدن در برابر آب ، ایجاد قدرت کششی و افزایش طول.

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا به این مطلب امتیاز دهید*

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دوازده − 11 =

مهم: قیمت دولتی و اتحادیه جوجه گوشتی با نامه بین 15.900 تا 16.900 تومان می باشد.


محصول آخرین میانگین قیمت + تغییر 24h مشاهده
جوجه یک روزه گوشتی  1403/1/9 20,750  ( 0) مشاهده
جوجه بومی  1403/1/9 105,425  ( 0) مشاهده
اردک  1403/1/9 69,084  ( 0) مشاهده
مرغ زنده  1403/1/9 57,046  ( 0) مشاهده
مرغ کشتار  1403/1/9 82,323  ( 0) مشاهده
خروس زربال  1403/1/9 25,500  ( 0) مشاهده
خروس آرین  1403/1/9 11,500  ( 0) مشاهده
تخم مرغ  1403/1/9 45,500  ( 0) مشاهده
کبک  1403/1/9 63,034  ( 0) مشاهده
جوجه بوقلمون  1403/1/9 181,417  ( 0) مشاهده
شتر مرغ زنده  1403/1/9 1,755,500  ( 0) مشاهده
بلدرچین زنده  1403/1/9 18,025  ( 0) مشاهده
پولت  1403/1/9 84,250  ( 0) مشاهده
ایکون